Ao nuôi tôm cần thay nước khi nào là một trong những quan tâm hàng đầu của người nuôi thủy sản. Việc duy trì môi trường nước lý tưởng không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của tôm mà còn quyết định đến thành công của mùa màng. Trên thực tế, việc thay nước đúng lúc và theo đúng phương pháp là yếu tố cực kỳ quan trọng trong quản lý ao nuôi. Hãy cùng khám phá những chi tiết quan trọng về thời điểm và cách thức thay nước trong mô hình ao nuôi phổ biến nhất.
Nội dung
Các hình thức ao nuôi tôm được áp dụng nhiều nhất
Mô hình ao đất
Ưu điểm
Khả năng tận dụng diện tích: Ao đất nuôi tôm cá được coi là một giải pháp tận dụng tối đa diện tích, đặc biệt là những ao nuôi tôm cá đã được đào sẵn từ thời kỳ cha ông trước đây. Việc này giúp tối ưu hóa không gian và sử dụng nguồn tài nguyên có sẵn một cách hiệu quả.
Nhược điểm
Tuy nhiên, việc đào mới ao đất tốn kém về công sức và thời gian. Hơn nữa, hệ thống thoát nước thường gặp nhiều khó khăn hơn, đặc biệt trong việc xử lý ngập lụt khi mưa lớn. Sự nguy hiểm từ ngập lụt không chỉ ảnh hưởng đến ao mà còn tới tôm và cá nuôi trong đó.
Cải tạo làm ao nuôi tôm cũng là một thách thức đối với người nuôi vì công đoạn này không chỉ khó khăn mà còn đối mặt với việc diệt mầm bệnh gốc rất khó khi có dịch bệnh xảy ra. Sự dễ xâm nhập của các đối tác gây hại vào ao cũng là một vấn đề nghiêm trọng. Sự rò rỉ nước từ ao đất cũng tạo ra những trở ngại trong việc duy trì môi trường nước ổn định cho việc nuôi tôm cá.
Mô hình ao đất lót bạt
Ưu điểm
Khả năng tận dụng diện tích: Mô hình ao bạt nuôi tôm tiếp tục tận dụng tối đa diện tích, đặc biệt là từ những ao tôm thẻ chân trắng đã được đào sẵn từ thời kỳ trước đó. Việc này giúp tối ưu hóa không gian và sử dụng nguồn tài nguyên có sẵn một cách hiệu quả.
Bạt ngăn chặn địch hại và rò rỉ nước: Khi được lót bạt, ao có khả năng ngăn chặn đối thủ gây hại xâm nhập, đồng thời ngăn rò rỉ nước tuyệt đối và chống thẩm thấu.
Khả năng xử lý dịch bệnh: Khi xảy ra dịch bệnh, việc tháo cạn nước, tẩy rửa, sấy khô và phơi nắng giúp diệt mầm bệnh một cách hiệu quả, tăng cường khả năng kiểm soát và phòng trừ dịch bệnh.
Nhược điểm
Khó khăn trong việc đào mới: Đào ao nuôi tôm quảng canh mới trong mô hình này vẫn gặp phải vấn đề về công sức và thời gian.
Thống thoát nước gặp khó khăn: Hệ thống thoát nước trong trường hợp mưa lũ vẫn gây nguy hiểm và tạo ra thách thức trong việc xử lý ngập lụt.
Mặc dù mô hình ao đất lót bạt mang lại nhiều lợi ích, nhưng vẫn cần xem xét và cải thiện để giải quyết những vấn đề liên quan đến thời tiết và hệ thống thoát nước để tạo ra một môi trường nuôi tôm tốt nhất.
Mô hình ao xi măng
Ưu điểm
Vị trí xây dựng linh hoạt: Mô hình thiết kế ao nuôi tôm công nghiệp xi măng được xây dựng ở vị trí cao giúp tránh ngập lụt và có thể được xây tại sân nhà, ngoài vườn, tiện lợi cho việc chăm sóc và bảo vệ an ninh, hạn chế các yếu tố nguy hiểm như trộm cắp.
Kiên cố và bảo vệ: Cấu trúc chắc chắn của ao xi măng giúp chống đối địch hại như gia súc, gia cầm xâm nhập vào ao.
Xử lý dịch bệnh hiệu quả: Trong trường hợp có dịch bệnh, việc tháo cạn nước, sấy khô và phơi nắng là một kỹ thuật nuôi tôm thẻ hiệu quả giúp diệt mầm bệnh.
Nhược điểm
Khó di dời và tốn công sức: Sự kiên cố của cấu trúc làm cho việc di dời không dễ dàng và yêu cầu nhiều công sức, chi phí.
Mùi và độ ma sát cao: Ao xi măng thường có mùi khá đặc trưng và có độ ma sát cao, khiến cho việc nuôi mật độ cao dễ gây trầy xước cho tôm cá, dẫn đến viêm loét.
Yêu cầu mặt bằng và nền đất chắc chắn: Việc xây lắp ao xi măng đòi hỏi một mặt bằng chắc chắn để tránh nứt bể ao và duy trì độ bền của cấu trúc.
Mô hình ao Composite
Ưu điểm
Kết cấu nhẹ và bền: Ao composite có đặc tính nhẹ và độ bền cao, giúp dễ dàng lắp đặt trên các nền đất yếu mà vẫn đảm bảo tính ổn định của cấu trúc.
Vị trí xây dựng linh hoạt: Việc xây dựng ao composite ở vị trí cao giúp tránh ngập lụt và có thể được đặt tại sân nhà, ngoài vườn, tiện lợi cho việc chăm sóc và bảo vệ an ninh, hạn chế các yếu tố nguy hiểm như trộm cắp.
Kiên cố và bảo vệ: Cấu trúc kiên cố của ao composite giúp chống đối địch hại như gia súc, gia cầm xâm nhập vào ao.
Xử lý dịch bệnh hiệu quả: Trong trường hợp có dịch bệnh, việc tháo cạn nước, sấy khô và phơi nắng giúp diệt mầm bệnh một cách hiệu quả.
Nhược điểm
Chi phí thi công cao: Ao nuôi tôm bằng composite đòi hỏi mức chi phí thi công rất cao, có thể gấp nhiều lần so với mô hình khác. Sự cồng kềnh của cấu trúc này cũng khiến việc di chuyển trở nên bất tiện và khó khăn hơn so với các loại ao khác.
Mô hình ao khung thép lót bạt
Ưu điểm
Đa dạng trong việc xây dựng: Ao khung thép lót bạt có khả năng được xây lắp trên nền đất yếu và có thể tháo rời các chi tiết, dễ dàng di chuyển. Bạt lót HDPE không thấm thấu, đảm bảo không rò rỉ nước và có bề mặt trơn bóng, tránh làm trầy xước tôm cá khi nuôi mật độ cao.
Chi phí hợp lý: Mô hình này có chi phí thấp hơn rất nhiều so với các loại ao khác, được khuyến khích sử dụng bởi bà con và các Trung tâm khuyến nông.
Vị trí xây dựng linh hoạt: Việc xây dựng ở vị trí cao giúp tránh ngập lụt và có thể đặt tại nhiều vị trí khác nhau, gần nhà, tiện lợi cho việc chăm sóc và bảo vệ an ninh.
Kiên cố và bảo vệ: Cấu trúc khung thép chắc chắn giúp chống đối địch hại như gia súc, gia cầm xâm nhập vào ao.
Xử lý dịch bệnh hiệu quả: Trong trường hợp có dịch bệnh, việc tháo cạn nước, sấy khô và phơi nắng giúp diệt mầm bệnh một cách hiệu quả.
Nhược điểm
Nguy cơ thủng bạt: Việc vô tình làm rơi đồ vật xuống ao, đặc biệt là vật nhọn, có thể gây thủng bạt.
Đòi hỏi mặt bằng chuẩn: Nếu mặt bằng không được làm tốt, có cát, sỏi, vật nhọn khi bước xuống ao lắp ráp hoặc thực hiện công việc khác có thể dễ làm thủng bạt.
Lưu ý khi thay nước trong ao nuôi
Để đảm bảo ao nuôi tôm công nghệ cao phát triển mạnh mẽ và mùa màng được thu hoạch thành công, việc thay nước cho ao nuôi cần tuân thủ những nguyên tắc chặt chẽ sau đây:
- Thay nước chỉ khi cần: Dựa trên các yếu tố môi trường và tình trạng đáy ao, chỉ thay nước khi cần điều chỉnh hoặc khi mức nước trong ao quá thấp.
- Thời gian thay nước: Thay nước sau khoảng 30-40 ngày nuôi để duy trì chất lượng nước ổn định. Khi thay nước, cần cung cấp thêm 10-20% nước mới để điều chỉnh từ từ môi trường nước. Lượng nước thay đổi tuỳ thuộc vào số lượng thức ăn cho tôm và tăng dần theo thời gian.
- Kiểm tra và xử lý đáy ao: Sau 2 tháng nuôi, cần thường xuyên kiểm tra và thay nước ở phần đáy. Nếu bùn đáy có màu nâu hoặc có lớp đất mỏng màu nâu, chất lượng bùn đáy chưa tốt. Xử lý bùn đáy đen: Bùn đáy màu đen yêu cầu sử dụng men vi sinh để phân hủy chất hữu cơ và giảm lượng thức ăn. Kết hợp thay nước và chạy quạt nước dưới đáy ao cũng hữu ích trong quá trình này.
- Xử lý khi nước bị đục: Trong trường hợp nước trong ao vẫn đục do đất sét, việc sử dụng vôi dolomite có thể diệt khuẩn trong ao nuôi tôm khắc phục tình trạng này. Hỗn hợp vôi dolomite được tạt đều lên bề mặt ao và bờ ao, kết hợp thay nước đã qua xử lý để cải thiện môi trường ao nuôi.
Dấu hiệu nhận biết nên thay nước ao nuôi tôm
Khi nên thay nước cho ao nuôi tôm công nghiệp là một quyết định quan trọng để duy trì môi trường nuôi tốt nhất. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của tôm mà còn đảm bảo tính chất nước trong ao. Việc thay nước cần được thực hiện khi môi trường nước trong ao thể hiện những dấu hiệu sau:
- Nước ao trở nên đục, do tích tụ nhiều phèn, chất thải, phân tôm hay xác tôm.
- Ao nuôi phát triển nhiều tảo, tạo ra lớp tảo dày đặc gây cản trở sự hấp thụ oxy cho tôm, làm chậm quá trình sinh trưởng và phát triển của chúng.
- Nồng độ NH3, NO2, H2S vượt quá ngưỡng cho phép, dẫn đến tôm bơi lơ lửng, tấp mé bờ và xuất hiện tình trạng chết lẻ tẻ.
Hiểu rõ những dấu hiệu này sẽ giúp bà con quyết định thời điểm thay nước phù hợp, đảm bảo môi trường ao nuôi luôn trong tình trạng tốt nhất để tôm có thể phát triển khỏe mạnh.
>>> Mời bạn xem thêm: Nuôi Tôm Thẻ Chân Trắng Mật Độ Phù Hợp Và Các Lưu Ý Quan Trọng
Như vậy, việc thay nước trong ao nuôi tôm không chỉ đơn thuần là việc hạ nhiệt độ hay cung cấp lượng oxy tươi mới mà còn là quá trình duy trì và cải thiện môi trường nuôi. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những mô hình ao phổ biến như ao đất, ao bạt, ao xi măng, composite hay khung thép lót bạt.
Hiểu rõ về lịch trình thay nước và các phương pháp xử lý môi trường ao sẽ giúp bà con ngư dân, người nuôi tôm có sự quản lý hiệu quả và mang lại mùa màng thịnh vượng.