Cách giữ độ kiềm và ổn định pH ao tôm khi thời tiết thất thường
Trong nuôi tôm, việc duy trì giữ độ kiềm và ổn định pH ao tôm là yếu tố then chốt để tôm phát triển khỏe mạnh, đạt năng suất cao. Tuy nhiên, trong điều kiện thời tiết thất thường như mưa nắng xen kẽ, gió mùa hoặc nhiệt độ dao động lớn, pH và độ kiềm trong ao tôm thường biến động mạnh, gây stress, giảm sức đề kháng và tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh.
Nội dung
Tại sao phải giữ ổn định pH và độ kiềm ao tôm?
- pH phản ánh tính axit hoặc kiềm của nước. pH lý tưởng cho tôm thẻ là 7.5 – 8.5.
- Độ kiềm (Alkalinity) là khả năng đệm, giúp chống lại sự thay đổi pH đột ngột. Mức lý tưởng là 80 – 150 mg/L CaCO₃.
- Nếu độ kiềm thấp, pH dễ dao động lớn giữa ngày và đêm, đặc biệt sau mưa hoặc khi tảo phát triển mạnh.
- Biến động pH có thể gây stress, ức chế miễn dịch, làm giảm tốc độ tăng trưởng và dễ dẫn đến sốc pH.
Thời tiết thất thường ảnh hưởng đến pH và độ kiềm như thế nào?
- Mưa lớn: Làm loãng nước ao, giảm độ kiềm và pH đột ngột.
- Nắng gắt kéo dài: Tảo quang hợp mạnh vào ban ngày, hút CO₂, làm pH tăng cao; ban đêm hô hấp làm pH giảm nhanh.
- Gió mùa, lạnh đột ngột: Ức chế phân hủy chất hữu cơ, tích tụ khí độc (NH₃, H₂S) → pH giảm.
- Sự phân hủy tảo chết sau thời gian mưa nắng bất thường cũng khiến môi trường axit hóa.
Xem thêm: Nguyên nhân làm giảm chất lượng ao nuôi tôm là gì?
Giải pháp giữ độ kiềm và ổn định pH ao tôm khi thời tiết thay đổi
a. Bổ sung vôi và khoáng hợp lý
- CaCO₃ (vôi nông nghiệp): Giúp tăng kiềm và ổn định pH.
- Liều lượng: 10–20 kg/1.000 m³ nước, định kỳ 5–7 ngày.
- Dolomite (CaMg(CO₃)₂): Bổ sung canxi và magiê, nâng kiềm bền vững.
- NaHCO₃ (baking soda): Dùng khi cần nâng kiềm gấp, liều 1–3 kg/1.000 m³.
b. Quản lý tảo và chất hữu cơ
- Kiểm soát mật độ tảo hợp lý, tránh hiện tượng tảo nở hoa hoặc chết hàng loạt gây dao động pH mạnh.
- Bón chế phẩm vi sinh xử lý đáy để phân hủy bùn hữu cơ, giảm khí độc (NH₃, H₂S) và ổn định môi trường.
- Tránh lạm dụng hóa chất diệt khuẩn trong thời tiết bất ổn.
c. Quản lý nước và thiết bị hỗ trợ
- Thay nước định kỳ 10–20% khi chất lượng nước xấu hoặc sau mưa.
- Che chắn ao, nâng bờ ao để giảm lượng nước mưa chảy vào.
- Tăng cường sục khí ban đêm để tôm không bị thiếu oxy khi pH giảm.
d. Theo dõi và xử lý kịp thời
- Đo pH 2 lần/ngày: sáng (6h) và chiều (14–15h) để phát hiện biến động.
- Nếu pH dao động > 0.5 đơn vị/ngày → cần can thiệp ngay.
- Đo kiềm mỗi 3–5 ngày hoặc sau mỗi đợt mưa lớn.
Gợi ý lịch chăm sóc ao trong thời tiết thất thường
| Thời gian | Công việc |
|---|---|
| Hằng ngày | Đo pH, kiểm tra màu nước, quan sát đáy ao |
| 3–5 ngày | Kiểm tra độ kiềm, bón dolomite hoặc vôi nếu cần |
| Sau mưa | Tăng cường sục khí, bổ sung vôi, kiểm tra pH, kiềm |
| Mỗi tuần | Bón chế phẩm sinh học, kiểm soát tảo và hữu cơ |
Việc giữ độ kiềm và ổn định pH ao tôm khi thời tiết thất thường là yếu tố quan trọng giúp người nuôi giảm rủi ro, duy trì môi trường ổn định cho tôm phát triển. Áp dụng đồng bộ các biện pháp bổ sung khoáng, quản lý tảo, xử lý nước và theo dõi định kỳ sẽ giúp người nuôi chủ động ứng phó với biến động thời tiết, đảm bảo vụ nuôi thành công và bền vững.
