Việc quản lý môi trường ao nuôi tôm thẻ hiệu quả, đặc biệt trong việc sử dụng đất, nước, thức ăn và áp dụng công nghệ là những yếu tố cực kỳ quan trọng để hạn chế chi phí sản xuất và gia tăng sự cạnh tranh cho ngành nuôi tôm Việt Nam. Cùng Tôm Thẻ Chân Trắng theo dõi bài phân tích của ông Ngô Tiến Chương, một chuyên gia kỹ thuật hàng đầu đến từ GIZ.
Nội dung
Bùn thải và nước trong quản lý ao nuôi tôm thẻ
Sử dụng nguồn nước trong việc nuôi tôm thẻ chân trắng theo hình thức siêu thâm canh đã được nghiên cứu một cách chi tiết. Theo một nghiên cứu của Trường Đại học Cần Thơ vào năm 2022, để sản xuất 1 tấn tôm (80-130 con/m2), cần sử dụng từ 6.644 đến 8.289 m3 nước thải và khoảng 27,9-29,9 m3 nước dùng để xi phông.
Ngoài ra, trong quá trình thay nước và xi phông, lượng nước này còn thải ra môi trường 145-179 kg COD, 12,5-16,3 kg P, và 57,6-77,5 kg TKN. Tóm lại, mô hình nuôi thâm canh yêu cầu tổng cộng 9.533 m3 nước/tấn tôm thực phẩm.
Trong tỉnh Cà Mau, theo Sở Tài nguyên và Môi trường, vào năm 2018, diện tích nuôi tôm thẻ siêu thâm canh là 2.019 ha, phần lớn áp dụng việc thay nước hàng ngày. Nếu mỗi cơ sở nuôi tôm thay 20% dung tích nước, tổng lượng nước thải ra môi trường hàng ngày có thể lên đến 4.000.000 m3.
Khối lượng nước thải được sinh ra trong quá trình nuôi tôm biến đổi tùy theo mật độ nuôi, cách thức nuôi, và công nghệ áp dụng. Tuy nhiên, một thực tế rõ ràng là lượng nước thải trong ngành nuôi tôm ở khu vực ĐBSCL rất lớn.
Hơn nữa, về khía cạnh bùn thải, nó chiếm khoảng 35% tổng chỉ số tiêu thụ thức ăn (FCR). Lượng bùn phát sinh tùy thuộc vào phương thức nuôi và công nghệ sử dụng.
Tuy nhiên, trong thực tế, việc thu gom và xử lý bùn thải vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức như hạ tầng nuôi và công nghệ xử lý chưa thực sự đáp ứng đủ yêu cầu. Tóm lại, hiện tại vẫn chưa có giải pháp tối ưu và hiệu quả để xử lý bùn thải một cách hiệu quả.
Xem thêm: Ứng dụng công nghệ Semi Biofloc và đèn UV trong nuôi tôm thẻ
Yếu tố môi trường tác động xấu lên việc nuôi tôm
Thiên nhiên ở khu vực ĐBSCL đang chịu sự tác động mạnh từ biến đổi khí hậu, làm biến đổi lượng mưa và ánh nắng, dẫn đến thời tiết cực đoan.
Tình trạng khan hiếm nguồn nước và tình hình môi trường xấu đi thêm do tác động của ô nhiễm từ các hoạt động sản xuất công nghiệp. Điều này dẫn đến tình hình bùng phát nhiều dịch bệnh trong ngành nuôi tôm, gây ra nhiều khó khăn và tình hình không chắc chắn.
Trái với điều đó, việc nuôi tôm cũng gây tác động tiêu cực lên môi trường. Như đã phân tích ở trên, khối lượng nước thải và bùn thải rất lớn, cùng với nhiều chất hóa học, đã gây ra ô nhiễm nước và làm giảm chất lượng đất.
Sự gia tăng của chất thải có tính độc hại đã ảnh hưởng đến cấu trúc hệ sinh thái ven sông, đồng thời tăng nguy cơ dịch bệnh và giảm hiệu suất trong nuôi tôm.
Bên cạnh đó, bùn thải chiếm khoảng 35% tổng chỉ số tiêu thụ thức ăn (FCR).
Quản lý môi trường ao nuôi tôm thẻ
Công tác quản trị môi trường trong ngành nuôi tôm, với tư duy kinh tế xanh hiện nay, đang bao hàm nhiều bước cụ thể.
Các biện pháp bao gồm việc kiểm soát và ngăn ngừa ô nhiễm trong quá trình nuôi tôm, cũng như đảm bảo khả năng ứng phó và giải quyết kịp thời các tình huống môi trường khẩn cấp.
Quan tâm đến việc bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản và môi trường sống, nhằm đóng góp vào việc ngăn chặn tình trạng suy giảm đa dạng sinh học.
Đồng thời, việc tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm thiểu phát thải khí nhà kính cũng là một phần quan trọng.
Việc xây dựng và thúc đẩy các mô hình kinh tế tuần hoàn và kinh tế xanh trong hoạt động nuôi tôm cũng đóng góp vào việc bảo vệ môi trường và đảm bảo sự phát triển bền vững cho ngành tôm.
4 nguyên tắc trong quản lý ao nuôi tôm
Theo chuyên gia Ngô Tiến Chương đã trình bày bốn nguyên tắc cơ bản trong việc quản trị môi trường nuôi tôm:
- Nguyên tắc Hiệu quả và Hiệu suất: Các hoạt động cần được thiết lập với mục tiêu tối ưu hóa kết quả, đảm bảo đạt được hiệu quả về chi phí và công sức.
- Nguyên tắc Công bằng: Tất cả các hoạt động cần được xem xét với tư duy về lợi ích chung, đảm bảo sự công bằng và cân nhắc đến lợi ích của tất cả các bên liên quan.
- Nguyên tắc Trách nhiệm: Tất cả các bên tham gia cần phải chia sẻ trách nhiệm cụ thể, đầy đủ và rõ ràng.
- Nguyên tắc Pháp lý: Mọi hoạt động cần được thực hiện một cách minh bạch và nhất quán với các quy định pháp lý hiện hành.
Nguồn: tepbac