Bệnh EHP Trên Tôm Thẻ Chân Trắng – Biểu Hiện Và Cách Phòng Tránh
Bệnh EHP trên tôm thẻ chân trắng đã trở thành một trong những thách thức lớn đối với ngành nuôi tôm, gây thiệt hại kinh tế và ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe của đàn tôm. Sự xuất hiện và lây lan của EHP không chỉ đặt ra những thách thức về chăm sóc sức khỏe tôm mà còn đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp phòng tránh hiệu quả.
Nội dung
Bệnh EHP trên tôm thẻ chân trắng là gì?
EHP là bệnh gì ? Bệnh Enterocytozoon hepatopenaei (EHP) trên tôm là một đối thủ khó khăn đối với ngành nuôi tôm, gây ra bởi ký sinh trùng Enterocytozoon hepatopenaei. Tên gọi ngắn gọn là EHP, được đặt theo tên của loài ký sinh trùng này.
Enterocytozoon hepatopenaei, một loại vi bào tử trùng ký sinh, tấn công tuyến gan tụy của tôm sú và tôm thẻ chân trắng, tạo ra một chuỗi vấn đề gây tổn thương nặng nề cho ngành nuôi tôm. Những con tôm nhiễm bệnh thường phát triển chậm, có khả năng nhiễm trùng mãn tính, và đôi khi dẫn đến tình trạng tử vong, làm giảm giá trị tôm thành phẩm. Chi phí nuôi tôm tăng lên do tôm vẫn tiêu thụ thức ăn bình thường nhưng không đạt được kích thước lớn mong muốn.
Ao nuôi bị nhiễm bệnh EHP trên tôm thẻ chân trắng thường chỉ đạt mức tăng trưởng từ 10 – 40%, so với ao nuôi bình thường. Kích thước của tôm không chỉ phát triển chậm mà còn không đồng đều. Bệnh thường được phát hiện ở những ao có tôm phân trắng, với tỷ lệ nhiễm EHP lên đến 96%.
Cách thức EHP gây tổn thương đường ruột của tôm
Khi tôm bị nhiễm EHP, ký sinh trùng sẽ tấn công các tế bào của đường ruột, đặc biệt là tế bào biểu mô của ruột non. Sau khi xâm nhập vào tế bào, EHP sẽ nhân lên nhanh chóng, làm suy yếu và phá vỡ cấu trúc của tế bào. Điều này dẫn đến những tổn thương nghiêm trọng đối với niêm mạc ruột, giảm khả năng tiêu hóa và hấp thụ dưỡng chất từ thức ăn.
Khi đường ruột bị tổn thương, tôm sẽ gặp khó khăn trong việc tiêu hóa thức ăn, dẫn đến tình trạng thiếu dinh dưỡng. Điều này sẽ khiến tôm bị suy yếu, chậm lớn, thậm chí có thể chết nếu không được điều trị kịp thời. Hơn nữa, đường ruột bị hư hại cũng tạo điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn, virus và các tác nhân gây bệnh khác xâm nhập và gây thêm các biến chứng, làm tình trạng của tôm thêm nghiêm trọng.
Triệu chứng và dấu hiệu bệnh EHP trên tôm thẻ
Bệnh EHP thường không biểu hiện rõ ràng ngay từ giai đoạn đầu, khiến việc phát hiện và điều trị trở nên khó khăn. Tuy nhiên, có một số triệu chứng phổ biến mà người nuôi tôm có thể nhận thấy khi tôm bị nhiễm EHP, bao gồm:
Xem thêm:
- Tôm chậm lớn: Tôm sẽ không phát triển nhanh chóng như bình thường, thậm chí có thể ngừng tăng trưởng.
- Tôm ăn ít hoặc không ăn: Do sự tổn thương ở đường ruột, khả năng tiêu hóa và hấp thụ thức ăn của tôm bị giảm sút, khiến chúng không có cảm giác thèm ăn.
- Màu sắc của vỏ tôm thay đổi: Tôm bị nhiễm EHP có thể có màu sắc vỏ nhợt nhạt hoặc có dấu hiệu mất màu tự nhiên.
- Tôm bị teo hoặc sưng bụng: Do sự tích tụ của thức ăn không được tiêu hóa đầy đủ trong đường ruột.
- Tôm yếu và dễ bị bệnh phụ khác: Với hệ tiêu hóa bị tổn thương, tôm dễ bị các bệnh khác tấn công, như các bệnh do vi khuẩn hay virus.
Các yếu tố nguy cơ và điều kiện phát sinh bệnh EHP
Bệnh EHP thường phát triển mạnh trong môi trường nuôi tôm có mật độ cao, thiếu vệ sinh hoặc nước nuôi không đảm bảo chất lượng. Các yếu tố nguy cơ khiến bệnh EHP dễ bùng phát bao gồm:
- Mật độ nuôi cao: Khi nuôi tôm ở mật độ quá dày, khả năng lây lan của bệnh EHP sẽ nhanh chóng và khó kiểm soát.
- Chất lượng nước kém: Nước nuôi không sạch, có hàm lượng ammonia, nitrit cao hoặc pH không ổn định sẽ tạo điều kiện cho EHP phát triển.
- Vệ sinh kém: Các mầm bệnh có thể dễ dàng xâm nhập vào ao nuôi tôm nếu không có chế độ vệ sinh ao nuôi hợp lý.
- Nguồn giống bị nhiễm: Những con giống tôm bị nhiễm EHP ngay từ khi còn nhỏ có thể phát tán bệnh ra toàn bộ ao nuôi.
Phòng ngừa bệnh EHP trên tôm thẻ
Để tối ưu hóa phòng bệnh EHP trên tôm người nuôi tôm cần tuân thủ những biện pháp chặt chẽ và hiệu quả sau:
Lựa chọn giống tôm
Để đảm bảo chất lượng giống tôm, chỉ nên sử dụng những giống đã được kiểm tra PCR và xác nhận không nhiễm EHP. Điều này giúp loại bỏ nguồn lây nhiễm từ nguồn gen và giữ cho đàn tôm khỏe mạnh từ giai đoạn sơ cấp. Một trong những giống tôm uy tín nhất bạn có thể tin tưởng được chính là tôm giống ALALA.
Thực hiện biện pháp an toàn sinh học
Trước và sau khi thả giống, người nuôi cần thực hiện các biện pháp an toàn sinh học hiệu quả để ngăn chặn sự xâm nhập của ký sinh trùng EHP. Điều này bao gồm quản lý vệ sinh ao, kiểm soát dân số tôm, và áp dụng các phương pháp đảm bảo sức khỏe môi trường.
Xử lý ao bằng vôi
Trước khi thả tôm vào ao, việc xử lý ao bằng vôi (CaO) là quan trọng để tiêu diệt bào tử của bệnh vi bào tử trùng EHP trên tôm còn tồn tại trong môi trường ao nuôi. Điều này giúp giảm nguy cơ lây nhiễm và bảo vệ sức khỏe của đàn tôm.
Bổ sung khoáng và vitamin C
Bổ sung định kỳ khoáng chất và Vitamin C là một phần quan trọng của chiến lược phòng ngừa. Việc này giúp tăng cường sức đề kháng của tôm, giảm nguy cơ nhiễm bệnh trên tôm thẻ, và duy trì trao đổi nước hiệu quả. Đồng thời, loại bỏ phân thải thường xuyên là quan trọng để ngăn chặn sự tăng trưởng của ký sinh trùng.
Những biện pháp này, khi thực hiện đồng thời và đều đặn, sẽ tăng cường khả năng phòng ngừa EHP trong ao nuôi, giúp duy trì sức khỏe và tăng trưởng ổn định của đàn tôm.
Bệnh EHP không chỉ là một vấn đề cụ thể của ngành nuôi tôm mà còn là một thách thức đòi hỏi sự hiểu biết và quản lý chặt chẽ từ phía người nuôi. Qua việc tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng, và cách phòng tránh bệnh EHP trên thẻ thẻ chân trắng, chúng ta hy vọng có thể giúp người nuôi tôm nâng cao hiệu suất nuôi và giảm thiểu tác động tiêu cực của bệnh trên sự phát triển của đàn tôm.
