Tôm Bị Sưng Gan , Teo Gan, Vàng Gan – Cách Phòng Ngừa Và Điều Trị 

Việc tôm bị sưng gan hay teo gan hay vàng gan là một vấn đề phổ biến trong nuôi trồng tôm. Gan tụy đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa, lưu trữ năng lượng và giải độc cho cơ thể tôm. Khi gan tụy tôm gặp vấn đề, tôm sẽ bị ảnh hưởng đến sức khỏe và tăng nguy cơ mắc các bệnh về gan. Bài viết này sẽ giới thiệu về cấu trúc và chức năng của gan tụy tôm, dấu hiệu cho thấy gan tôm không khỏe, nguyên nhân gây bệnh gan và cách phòng ngừa, điều trị tôm bị sưng gan , teo gan, vàng gan.

Cấu trúc của gan tụy tôm 

Gan tụy tôm, hay còn được biết đến là tuyến ruột giữa, là một phần quan trọng nằm ở phía sau của ngực và ở phần bụng trước tim. Nó có màu nâu vàng và tồn tại dưới dạ dày, với cặp gan tụy đi kèm. Vị trí của gan tụy nằm ở phần sau của ngực, bao quanh phần trước của dạ dày và sau đó là đường ruột. Cặp ống gan kết nối với hệ tiêu hóa thông qua bụng của ngã ba môn vị và dạ dày.

Gan tụy của tôm được cấu tạo từ nhiều ống nhỏ, mỗi ống có một đầu bịt kín và đầu kia nối với nhau để hình thành một hệ thống liên kết. Tế bào biểu mô trong ống gan tụy bao gồm nhiều loại:

• Tế bào B, có chức năng tiết ra dịch tiêu hóa.
• Tế bào R, chủ yếu là các tế bào dự trữ.
• Tế bào F, tạo khung lưới biểu mô.
• Tế bào E, là tế bào mầm ở đầu ống gan tụy, chia mạnh mẽ và phát triển để thay thế các tế bào B, R và F khi chúng bị thoái hóa. Đây là lý do vì sao gan tụy có khả năng tự tái tạo.
• Tế bào M, là tế bào cơ trơn giúp trong quá trình co bóp.

Mỗi loại tế bào trong gan tụy có chức năng riêng biệt, nhưng sự liên kết giữa chúng vẫn khá lỏng lẻo, dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài. Tuy nhiên, cấu trúc này là cơ sở cho hoạt động hiệu quả của gan tụy trong quá trình tiêu hóa và chuyển hóa thức ăn của tôm.

Chức năng cơ bản của gan tụy 

Gan tụy của tôm đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa và chuyển hóa thức ăn, nhưng vì cấu trúc của nó chưa hoàn thiện và khá nhạy cảm, nên gan tụy là một cơ quan dễ bị ảnh hưởng bởi các bệnh lý và tác nhân bên ngoài. Từ đó dẫn đến các bệnh như tôm bị sưng gan hay vàng gan. Dưới đây là những chức năng chính của gan tụy tôm:

Tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng

Gan tụy là nơi tổng hợp và tiết ra các enzyme tiêu hóa, giúp phân hủy thức ăn thành các dạng axit amin dễ hấp thụ. Các enzyme này giúp thức ăn được chuyển hóa thành các chất dinh dưỡng có thể hấp thụ và cung cấp cho các cơ quan khác trong cơ thể tôm.

Lưu trữ và cung cấp năng lượng

Gan tụy lưu trữ các chất dinh dưỡng được hấp thụ từ đường ruột và chuyển hóa chúng thành năng lượng cần thiết cho cơ thể tôm. Những chất dinh dưỡng dư thừa sẽ được dự trữ và cung cấp khi cơ thể cần, giúp duy trì sức khỏe và hoạt động bình thường của tôm.

Chức năng giải độc

Gan tụy có vai trò quan trọng trong việc loại bỏ các độc tố khỏi cơ thể tôm, bao gồm chất thải chưa được tiêu hóa, các chất phụ gia từ thức ăn và các chất độc hại từ môi trường. Việc loại bỏ các độc tố giúp duy trì sức khỏe và sự phát triển của tôm, ngăn ngừa việc tôm bị sưng gan

Ổn định pH đường ruột

Gan tụy cũng đóng vai trò trong việc điều chỉnh độ axit trong hệ tiêu hóa của tôm, tạo môi trường pH phù hợp cho hoạt động của các enzyme tiêu hóa. Sự ổn định pH giúp quá trình phân giải và hấp thu chất dinh dưỡng diễn ra hiệu quả hơn, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn có lợi trong đường ruột của tôm.

Những chức năng này làm nên vai trò quan trọng của gan tụy trong quá trình tiêu hóa và duy trì sức khỏe của tôm trong môi trường nuôi trồng. Tuy nhiên, do tính nhạy cảm của cấu trúc gan tụy, việc bảo vệ và duy trì sức khỏe của nó là rất quan trọng để đảm bảo hiệu suất nuôi trồng tôm tốt nhất.

>>> Mời bạn xem thêm: Công Ty Tôm Giống – Sự Lựa Chọn Hàng Đầu Cho Người Nuôi

Thế nào là gan tôm khỏe mạnh?

Gan tôm khỏe mạnh, không gặp phải trường hợp tôm bị sưng gan được nhận biết qua những đặc điểm sau:

• Màu sắc: Gan tôm có màu nâu vàng hoặc nâu đen, tạo nên một vẻ ngoài rực rỡ và đặc trưng của sự khỏe mạnh.
• Mùi vị: Gan tôm phát ra mùi tanh đặc trưng, là dấu hiệu của tính chất tự nhiên của sản phẩm.
• Màng bao gan: Có màng bao gan màu vàng nhạt bao quanh, cho thấy gan tôm được bảo vệ và bảo quản tốt.
• Kích thước bình thường: Gan tôm có kích thước rộng tới hai mép mang và dài ngang với cổ giáp, có hình dáng rõ ràng và đều đặn.
• Dạ dày: Dạ dày của gan tôm có hình dạng giống hạt gạo và có màu đen, nâu đen, thể hiện sự phát triển và chức năng tiêu hóa của tôm.
• Đặc điểm khi soi tươi trên kính: Khi được soi tươi trên kính hiển vi, ống gan của tôm có độ dài đều, và có một lượng dầu lipid bám đầy trên bề mặt ống gan, cho thấy sự hoạt động bình thường của gan tôm trong quá trình chuyển hóa và trao đổi chất.

Những đặc điểm trên là những chỉ số đánh giá quan trọng để nhận biết sự khỏe mạnh và chất lượng của gan tôm trong ngành công nghiệp chăn nuôi thủy sản. Điều này giúp đảm bảo sức khỏe và hiệu suất nuôi trồng tôm tối ưu.

Dấu hiệu nhận biết gan tôm không khỏe 

Có một số dấu hiệu giúp nhận biết sự không khỏe của gan tôm:

Tôm bị sưng gan (gan đỏ): Đây là dấu hiệu cho thấy chức năng gan của tôm đang bị quá tải hoặc có thể gặp phải các vấn đề vi khuẩn, viêm gan, hoặc hệ miễn dịch của tôm đang suy giảm.

Gan màu vàng: Màu gan tôm không bình thường có thể chỉ ra rắc rối trong quá trình tiêu hóa và chuyển hóa dinh dưỡng. Đây là dấu hiệu cho thấy quá trình trao đổi chất của tôm đang gặp vấn đề.

Gan màu trắng: Màu gan trắng có thể cho thấy gan của tôm bị nhiễm vi khuẩn hoặc độc tố, gây rối loạn trong quá trình chuyển hóa năng lượng.

Gan màu đen: Màu gan đen có thể là kết quả của sự tích tụ thuốc hoặc mất các tế bào giải độc gan, đây là một dấu hiệu cần được quan tâm và điều tra kỹ lưỡng.

Gan teo lại: Sự teo lại của gan tôm có thể là do nhiều yếu tố phức tạp, có thể bao gồm các vấn đề về dinh dưỡng, môi trường nuôi trồng, hoặc sự ảnh hưởng của các bệnh lý khác.

Các dấu hiệu này là những chỉ báo quan trọng giúp nhận biết sự không khỏe của gan tôm, đồng thời cũng là điểm khởi đầu cho các biện pháp can thiệp và điều trị để bảo vệ sức khỏe và hiệu suất của đàn tôm.

Nguyên nhân dẫn đến việc tôm bị bệnh gan 

Nguyên nhân gây bệnh gan trên tôm thẻ chân trắng, tôm bị sưng gan được xác định là do sự tồn tại của vi khuẩn có độc lực cao. Tình trạng bệnh gan thường được nhận biết qua các dấu hiệu như gan tụy teo nhỏ, màu sắc gan tụy nhạt đến trắng, ruột tôm trống rỗng không có thức ăn hoặc bị đứt đoạn, và tôm thường có vỏ mềm. Tỷ lệ tôm chết trong ao nuôi cũng cao hơn so với bình thường.

Để phòng trị bệnh này, biện pháp duy nhất là lựa chọn giống tôm tốt và khỏe mạnh từ đầu. Ngoài ra, cần thường xuyên kiểm tra mật độ vi khuẩn trong nước ao nuôi tôm thẻ, cũng như trên đất và trên tôm giống để đảm bảo rằng mức độ của vi khuẩn Vibrio luôn ở mức đáng tin cậy và không gây ra tình trạng bệnh lý. Đây là các biện pháp cần thiết để duy trì sức khỏe và hiệu suất của đàn tôm trong quá trình nuôi trồng.

Cách điều trị bệnh gan trên tôm hiệu quả nhất 

Trên cơ sở nhận thức về những vấn đề gan, như tôm bị sưng gan thường gặp ở tôm và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, người chăn nuôi có thể đạt được sự thành công trong việc duy trì đàn tôm khỏe mạnh và tăng hiệu quả sản xuất. Tuy nhiên, việc chọn giống tôm chất lượng và đảm bảo môi trường ao nuôi sạch sẽ là những yếu tố cơ bản để ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến gan và giữ vững sự phát triển bền vững của ngành nuôi tôm.